Jako specjalista, który od lat zajmuje się składaniem komputerów, zarówno dla siebie, jak i dla klientów, widziałem już niemal wszystko. Niektóre błędy są drobne i łatwe do naprawienia, ale inne mogą skutkować poważnymi problemami, takimi jak niestabilność systemu, przegrzewanie się podzespołów czy nawet trwałe uszkodzenie sprzętu. W tym artykule podzielę się moimi doświadczeniami i wskażę najczęstsze błędy, jakie popełniają osoby składające swój pierwszy (i nie tylko pierwszy) komputer.
1. Zły dobór podzespołów
Najczęstszym błędem, jaki widzę, jest niewłaściwy dobór podzespołów. Nie chodzi tylko o kompatybilność, ale także o dopasowanie sprzętu do realnych potrzeb użytkownika. Wielu początkujących entuzjastów wybiera procesor i kartę graficzną z najwyższej półki, ignorując fakt, że do codziennego użytkowania czy nawet większości gier nie potrzeba ekstremalnej wydajności. Inni z kolei oszczędzają na podstawowych komponentach, co prowadzi do ograniczenia potencjału całego zestawu.
Przykładem jest dobór procesora i płyty głównej – zdarza się, że ktoś kupuje procesor AMD Ryzen 7000, ale wybiera płytę główną, która nie obsługuje pamięci DDR5, przez co ogranicza możliwości sprzętu. Innym częstym przypadkiem jest zakup zbyt słabego lub przestarzałego zasilacza, co może skutkować niestabilnością systemu lub nawet uszkodzeniem komponentów.
2. Nieodpowiednie chłodzenie
Przegrzewanie się podzespołów to problem, który może skutkować spadkiem wydajności, a nawet awarią sprzętu. Niestety, wielu użytkowników nie przywiązuje do tego odpowiedniej wagi. Spotkałem się z przypadkami, gdzie ktoś kupił wydajny procesor, ale zostawił go na standardowym chłodzeniu, które nie radziło sobie z jego temperaturami. Warto pamiętać, że modele z wyższej półki, takie jak Intel i9 czy AMD Ryzen 9, często wymagają bardziej wydajnych układów chłodzenia.
Nie można też zapominać o poprawnym przepływie powietrza w obudowie. Zdarza się, że użytkownicy montują wentylatory w sposób przypadkowy, przez co powietrze nie cyrkuluje prawidłowo, a komponenty pracują w wyższej temperaturze, niż powinny. Kluczowe jest odpowiednie rozmieszczenie wentylatorów – przynajmniej jeden wciągający chłodne powietrze z przodu i jeden wyciągający gorące powietrze z tyłu obudowy.
3. Niewłaściwe podłączanie kabli
Każdy, kto składał komputer, wie, że okablowanie potrafi być zmorą. Nawet doświadczeni użytkownicy mogą się pomylić, szczególnie jeśli mają do czynienia z nową płytą główną czy zasilaczem. Najczęstsze błędy to:
- Niepodłączenie dodatkowego zasilania do procesora – komputer może się nie uruchomić lub działać niestabilnie.
- Podłączenie dysków SSD M.2 do niewłaściwego slotu, co skutkuje ograniczeniem prędkości transferu danych.
- Złe podłączenie panelu przedniego obudowy, przez co przyciski zasilania i resetu mogą nie działać.
Porządek w kablach nie tylko poprawia estetykę, ale także ułatwia chłodzenie. Zbyt duża ilość luźnych przewodów może blokować przepływ powietrza, co prowadzi do wzrostu temperatury wewnątrz obudowy.
4. Źle nałożona pasta termoprzewodząca
Pasta termoprzewodząca to najważniejszy element chłodzenia procesora. Jej zadaniem jest poprawienie przewodnictwa cieplnego między CPU a chłodzeniem. Widziałem wiele przypadków, gdzie użytkownicy nakładali jej za dużo, co prowadziło do rozlania pasty poza obszar procesora. W skrajnych przypadkach może to spowodować zwarcie i uszkodzenie płyty głównej.
Z drugiej strony, nałożenie zbyt małej ilości pasty skutkuje niedostatecznym odprowadzaniem ciepła, co może powodować przegrzewanie. Optymalnym rozwiązaniem jest nałożenie niewielkiej kropli pasty na środek procesora – pod naciskiem chłodzenia sama równomiernie się rozprowadzi.
5. Brak aktualizacji BIOS-u
Często zdarza się, że użytkownicy składają komputer, wszystko podłączają prawidłowo, a mimo to sprzęt nie działa. Jednym z powodów może być przestarzała wersja BIOS-u na płycie głównej, która nie obsługuje nowego procesora. Zdarza się to szczególnie wtedy, gdy ktoś kupuje starszy model płyty głównej i łączy go z nowoczesnym CPU.
Aktualizacja BIOS-u jest prosta i zazwyczaj wystarczy pobrać plik z oficjalnej strony producenta, skopiować go na pendrive i uruchomić w trybie flashowania z poziomu BIOS-u. Dzięki temu unikniemy problemów z kompatybilnością sprzętu.
6. Niewłaściwe testowanie komputera po złożeniu
Jednym z najczęstszych błędów, jaki widzę u początkujących użytkowników, jest pominięcie testów nowo złożonego komputera. Nawet jeśli wszystko działa na pierwszy rzut oka, warto przeprowadzić testy obciążeniowe, aby sprawdzić stabilność systemu. Narzędzia takie jak Cinebench, AIDA64 czy MemTest pozwalają wykryć potencjalne problemy z procesorem, pamięcią RAM czy temperaturami.
Warto również sprawdzić temperatury komponentów w programach takich jak HWMonitor czy MSI Afterburner. Dzięki temu można wykryć ewentualne błędy w chłodzeniu jeszcze przed rozpoczęciem intensywnej pracy na komputerze.
Składanie komputera to satysfakcjonujące, ale wymagające zadanie. Popełnienie błędów może prowadzić do niestabilności systemu, przegrzewania się podzespołów czy nawet ich trwałego uszkodzenia. Najważniejsze jest dobranie kompatybilnych podzespołów, odpowiednie podłączenie kabli, właściwe chłodzenie i sprawdzenie poprawności działania systemu przed jego pełnym użytkowaniem.
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę ze składaniem PC, warto poświęcić czas na zapoznanie się z dokumentacją sprzętu i skorzystanie z poradników. Dzięki temu unikniesz kosztownych błędów i stworzysz komputer, który będzie działał bezproblemowo przez długie lata.
