Odzyskiwanie danych to proces przywracania informacji, które zostały utracone z różnych przyczyn. Najczęściej konieczność takiej operacji pojawia się wtedy, gdy dysk twardy ulega uszkodzeniu – czy to logicznemu, elektronicznemu, czy mechanicznemu.
Rodzaje uszkodzeń dysków
- Uszkodzenie logiczne
Jeśli dysk jest poprawnie wykrywany w BIOS-ie i systemie operacyjnym, ale część danych czy całe partycje są niewidoczne, prawdopodobnie mamy do czynienia z uszkodzeniem logicznym. Jest to jeden z częstszych przypadków utraty danych. - Uszkodzenie elektroniczne
Polega na uszkodzeniu podzespołów elektronicznych dysku. Dysk może wówczas nie być w ogóle rozpoznawany przez komputer lub działać w sposób niestabilny. - Uszkodzenie mechaniczne
To najbardziej poważny rodzaj awarii – dochodzi do fizycznego uszkodzenia nośnika. Odczyt danych może być utrudniony lub niemożliwy, a nieprawidłowe próby przywracania plików mogą prowadzić do ich nieodwracalnej utraty.
Czy dane da się odzyskać?
Wiele osób, które utraciły dane, zakłada, że ich plików nie da się już odzyskać. W większości przypadków nie jest to prawda. Kluczowym czynnikiem jest jednak zakres uszkodzeń dysku i sposób postępowania tuż po awarii.
- Uszkodzenia logiczne
Zazwyczaj istnieje duża szansa odzyskania wszystkich utraconych danych. - Uszkodzenia elektroniczne i mechaniczne
Ich naprawa może wymagać specjalistycznego sprzętu oraz warunków laboratoryjnych, ale profesjonalne serwisy mogą sobie często z nimi poradzić.
Jeśli natomiast samodzielnie podejmujemy się nieumiejętnych prób odzyskiwania danych (np. rozkręcamy dysk, wymieniamy podzespoły, używamy dysku mimo uszkodzenia), to szansa na przywrócenie plików znacząco maleje.
Jak zwiększyć szansę na odzyskanie danych?
- Nie naprawiaj dysku samodzielnie
Rozkręcanie nośnika czy “domowe” próby naprawy mogą bezpowrotnie zniszczyć dane. Specjalistyczne operacje powinny być wykonywane w warunkach laboratoryjnych. - Zaprzestań korzystania z uszkodzonego dysku
Po zauważeniu problemu najlepiej natychmiast wyłączyć komputer, odcinając go od zasilania. Dalsze użytkowanie dysku może pogłębić awarię. - Nie defragmentuj uszkodzonego dysku
Defragmentator może nadpisać lub uszkodzić utracone pliki, przez co staną się niemożliwe do odzyskania. - Unikaj “pseudo-fachowców”
Oddanie dysku w nieodpowiednie ręce może zakończyć się całkowitym zniszczeniem nośnika.
Kiedy warto udać się do profesjonalnego serwisu?
Jeśli uszkodzenie ma charakter mechaniczny lub elektroniczny, a Twoje dane są szczególnie cenne, najlepiej skorzystać z usług specjalistycznego serwisu. Eksperci dysponują wiedzą, sprzętem i warunkami (np. tzw. “czystymi pokojami”), które umożliwiają bezpieczne odzyskiwanie danych.
Samodzielne odzyskiwanie danych
W przypadku lżejszych uszkodzeń logicznych lub przypadkowego skasowania plików można spróbować działania na własną rękę przy pomocy dedykowanego oprogramowania:
- EasyRecovery Professional
- Pandora Recovery
- Recuva
- PC Inspector File Recovery
Większość tego typu programów posiada przyjazny interfejs i pozwala na dość proste przywracanie utraconych plików, nawet jeśli użytkownik nie ma dużej wiedzy w dziedzinie informatyki.
Podsumowanie
Odzyskanie danych z uszkodzonego dysku w wielu sytuacjach jest możliwe. Kluczowe są jednak:
- stopień uszkodzenia nośnika,
- sposób postępowania zaraz po awarii,
- odpowiednia wiedza i narzędzia.
Unikając gwałtownych działań na własną rękę i korzystając z profesjonalnych rozwiązań (czy to komercyjnych, czy darmowych programów do odzyskiwania danych), można znacznie zwiększyć szansę na skuteczne przywrócenie utraconych plików.
